Chcecie aktywnie spędzać zimowy urlop w górach, ale boicie się kontuzji? A może na spokojnie wolicie odpoczywać, podziwiając piękne, górskie widoczki zamiast szusować z najwyższych stoków? Jeśli tak, to warto zainteresować się narciarstwem biegowym. Ta dyscyplina sportowa jest doskonałą alternatywą dla osób, które chciałyby wypoczywać na narciarskim szlaku bez ryzyka wypadku.
Zanim zaczniecie swoją przygodę z biegówkami musicie poznać odpowiednią technikę jazdy na nartach biegowych oraz dowiedzieć się, jaka odzież sprawdzi się i ochroni Was przed chłodem oraz wiatrem. W naszym wpisie opowiemy, jak przygotować się do pierwszego razu na nartach biegowych i mamy nadzieję, że dzięki temu odkryjecie swoją nową zimową pasję.
Biegówki – sport dla każdego, niezależnie od wieku
Narciarstwo biegowe jest sportem, który mogą uprawiać zarówno osoby starsze, jak i młodzi. W przypadku biegówek praktycznie nie ma żadnych ograniczeń wiekowych. Rozpiętość wiekowa jest naprawdę ogromna, bowiem na szlaku możemy spotkać rodziców z kilkumiesięcznymi maluszkami w przyczepkach czy nosidełkach oraz seniorów po 70. czy 80.
Warto dodać, iż jazda na biegówkach nie obciąża stawów ani kręgosłupa, w trakcie treningu rozmaite grupy mięśni są aktywne oraz automatycznie staramy się utrzymywać poprawną postawę ciała. Ruchy w tym sporcie są bardzo naturalne.
Oczywiście nieco inaczej wygląda sytuacja kiedy chcecie poruszać się na nartach biegowych poza specjalnymi trasami. Wówczas kondycja musi być lepsza!
Spacer na biegówkach w malowniczym otoczeniu
Biegówki nazywa się także biegiem płaskim ze względu na przemieszczanie się po rozległych, płaskich, zaśnieżonych terenach. Sport ten można uprawiać na kilka sposobów: jako backcountry, czyli poruszanie się poza wyznaczonymi transami (inaczej zwane biegiem przełajowym), wyczynowo – sportowo jako przygotowanie do zawodów oraz rekreacyjnie.
Narciarstwo biegowe jest zaliczane do konkurencji w Pucharze Świata, Igrzyskach Olimpijskich i mistrzostwach świata. Niektórzy, bardzo zaawansowani miłośnicy tego sportu, zabierają ze sobą w trasę nawet namioty i sprzęt turystyczny, aby dłużej przebywać na świeżym powietrzu.
My najbardziej lubimy chodzić na biegówki na polany leśne oraz parkowe alejki (choć te nie zawsze są dostępne ze względu na „sypanie piaskiem” aby osoby nimi chodzące nie poślizgnęły się.
Przygotowanie do pierwszej jazdy na biegówkach
Nie możecie się doczekać, kiedy spadnie pierwszy śnieg, aby rozpocząć swoją przygodę z nartami biegowymi? Mamy dla Was dobrą wiadomość, gdyż w przypadku tego sportu ani mróz, ani mgła nie stanowią przeszkody do aktywnego spędzania czasu. A co jeszcze lepsze – wystarczy naprawdę mała ilość śniegu aby można było z takich nart korzystać.
Pamiętajcie o wcześniejszym przygotowaniu kondycyjnym, bo choć biegówki nie są tak wymagającą fizycznie dyscypliną jak np. narciarstwo czy snowboard to, aby uniknąć bolesnych zakwasów mięśni lepiej zawczasu być w formie, zwłaszcza jeśli na co dzień prowadzicie siedzący tryb życia. Przed otwarciem sezonu możecie ćwiczyć niejako „na sucho”, spacerując z kijkami nordic walking 😉
Pierwsze kroki na biegówkach pod okiem specjalisty
Tak jak w przypadku innych sportów zimowych, zanim zainwestujecie w końcu niemałe pieniądze w sprzęt (choć zdecydowanie mniej niż na narty czy snowboard), warto go najpierw wypożyczyć, aby przekonać się, czy faktycznie jest to sport dla Was!
Zachęcamy również do skorzystania z profesjonalnej nauki z instruktorem, bo samodzielne opanowanie właściwej techniki może sprawić Wam nie lada problem. Specjalista pokaże Wam odpowiednie kroki, tak aby małym wysiłkiem osiągnąć dobre efekty i nie męczyć się podczas rekreacyjnego biegania. Już po kilku godzinach nauki będziecie w stanie prawidłowo się poruszać i zachowywać na trasie.
Ewentualnie możecie również w internecie naleźć filmiki instruktażowe, jednakże jak wiadomo najlepiej przyswaja się wiedzę w praktyce.
Biegówki – styl klasyczny i łyżwowy
Instruktor zapozna Was z 2 technikami: stylem klasyczny i łyżwowym. Na czym polega różnica między nimi?
Styl klasyczny – idealny na początek
Metoda ta sprawdza się u osób początkujących, które do tej pory nie miały do czynienia z narciarstwem. Styl klasyczny polega na równoległym i naprzemiennym prowadzeniu nart. Dodatkowo pomagamy sobie kijkami, które jednocześnie stabilizują naszą pionową postawę. Należy pamiętać o naprzemiennym ruchu rąk i nóg: przy prawej nodze lewa ręka. Alternatywnie możemy się odpychać obiema rękoma na raz, ale wiąże się to z większym wysiłkiem. W trakcie zjazdu należy utrzymywać narty równolegle i jedynie pochylić się do przodu.
Technika ta jest stosunkowo wolna i spokojna, dlatego jeśli wolicie odrobinę adrenaliny i wysiłku to lepiej sprawdzi się styl łyżwowy.
Początkujący narciarze biegowi powinni zacząć od stylu klasycznego, który jest łatwiejszy i mniej wymagający. Z czasem, gdy przestanie on nam wystarczać, możemy postawić na wariant łyżwowy!
Ten styl najlepiej trenować na specjalnych trasach biegowych, gdzie są odpowiednio przygotowane tory pod narty.
Styl łyżwowy
Jak sama nazwa wskazuje technika ta przypomina jazdę na łyżwach. Biegówki do stylu łyżwowego są nieco krótsze, kijki dłuższe, buty natomiast są też twardsze od tych klasycznych.
Bieganie stylem łyżwowym jest znacznie bardziej dynamiczne, szybsze od techniki klasycznej, ale i bardziej męczące, ponadto wymaga od narciarza konkretnych umiejętności i doświadczenia.
Jak się ubrać na biegówki?
Co założyć, aby nie zmarznąć, a jednocześnie niepotrzebnie się nie spocić na biegówkach?
Odzież należy dostosować do panującej za oknem temperatury i warunków pogodowych. Oczywiście na początku będziecie się poruszać stosunkowo wolno, ale i tak wzrośnie tętno i będziecie się pocić. Wasze ubranie powinno zapewnić Wam komfort biegania, ale także musi chroni przed nieprzyjemnymi konsekwencjami przemarznięcia i przewiania organizmu. Optymalnym rozwiązaniem jest ubranie się na tzw. „na cebulkę”.
Jako pierwszą warstwę polecamy bieliznę termoaktywną, gdyż dzięki niej ciało będzie miało zapewnioną odpowiednią wentylację. Następnie przyda się bluza, najlepiej syntetyczna, odradzamy noszenie bawełnianych dresów, które łatwo chłoną wilgoć.
Wierzchnia warstwa to chroniąca przed wiatrem, zimnem i opadami kurtka. Może to być kurtka ochronna z membranami lub też specjalistyczna kurtka do narciarstwa biegowego, przypominająca bluzę.
Na spacer z biegówkami należy założyć wygodne, niekrępujące ruchów spodnie, np. typowe legginsy biegowe, które są ocieplane od wewnątrz. Dobrze sprawdzą się także kalesony termoaktywne oraz dedykowane dla tego sportu spodnie biegowe. Nie polecamy zakładania spodni narciarskich.
Obowiązkowo należy założyć czapkę, gdyż jak wiemy, aż 30% ciepła traci się właśnie przez głowę, dlatego nie warto ryzykować wychłodzenia. W słoneczne, ciepłe dni czapkę możecie zastąpić opaską, tym bardziej jeśli preferujecie bardziej intensywny trening.
Ważnym elementem stroju biegacza są rękawice. Najlepiej, aby miały wzmocnienia między kciukiem a resztą palców. Rękawiczki powinny być dobrze dobrane, a zatem nie mogą być za ciasne i musimy pewnie trzymać kijki.
Na trasie przydadzą się się także specjalne okulary sportowe z wymiennymi szkłami, ciemnymi na słońce i jasnymi na zacinający śnieg lub wiatr. W tradycyjnych goglach narciarskich może Wam być zbyt ciepło.
Na koniec jeszcze jedna bardzo ważna czynność, o której musicie pamiętać zanim wyruszycie, a mianowicie posmarowanie twarzy specjalnym kremem z filtrem. Jak wiadomo, mróz i wiatr bardzo niekorzystnie działają na skórę twarzy i usta, dlatego należy je chronić przed szkodliwym promieniowaniem oraz odmrożeniem.
Jakie narty biegowe wybrać?
No tak, wszystko dobrze, ale co z nartami – jakie biegówki wybrać, na co zwrócić uwagę?
Na początek, to co szczególnie ważne przy zaczynaniu przygody z biegówkami to koniecznie wybierzcie narty z tzw. “łuskami”, które powodują, że narta się “nie cofa” i łatwiej się na niej poruszać. Nie jest gładka pod spodem, ale ma takie “łuski/stopnie” o podobnym nieco działaniu jak foki w nartach skiturowych.
Kolejna ważna sprawa – jakiej długości to powinny być narty? Najczęściej przyjmuje się zasadę, że biegówki powinny być tak 10-20/25 cm dłuższe do wzrostu użytkownika – tu mówimy o początkujących narciarzach, którzy raczej będą “biegać” stylem klasycznym.
Jest jeszcze jedna bardzo ważna kwestia – są różne systemy wiązań, a tym samym też butów do narciarstwa biegowego (najpopularniejsze systemy to NNN, SNS), a tym samym buty z jednego systemu nie będą pasować do nart z mocowaniami innego systemu. Dlatego warto przy zakupie pierwszego sprzętu dobrze sobie tą kwestię sprawdzić i kupić pasujące do siebie narty z wiązaniami i odpowiednie buty. Zawsze możecie poprosić o wsparcie w tym temacie sprzedawcę, a jeżeli sprzęt będziecie kupować np. na Allegro, to pamiętajcie o tych różnicach.
Jakiej długości powinny być kijki do nart biegowych?
Kijki do biegówek nieco się różnią od tych, które używa się w narciarstwie klasycznym – muszą być zdecydowanie dłuższe, na dole ostry szpic i śmieszne “kapelusikowe” wykończenia, które mają ograniczać zapadanie się w śniegu.
No dobrze, ale jakiej w takim razie długości powinny być te kijki? Są na to nawet wzory matematyczne, które możecie wykorzystać (wiadomo, trzeba do nich podejść na zasadzie +/- takiej długości).
Ponieważ mówimy o początku przygody z narciarstwem biegowym, a zatem – tak jak wspomnieliśmy powyżej – stylem klasycznym, to w tym przypadku możecie obliczyć długość kijków według wzoru – wzrost w cm x 0,83 (np. przy 170 cm wzrostu, Wasze kijki powinny mieć długość +/- 140 cm). Na początek tak obliczcie sobie odpowiednie wymiary kijków.
Natomiast przy bardziej zaawansowanej łyżwowej technice jazdy możecie obliczyć długość kijków według tego wzoru – wzrost w cm x 0,89.
Gdzie jechać na biegówki?
Aby uprawiać narciarstwo biegowe nie musicie jechać w góry, wystarczy pobliski park czy inny płaski, rozległy teren.
Jeśli jednak macie taką możliwość to warto wybrać się na dedykowane trasy, np. do Jakuszyc (prawie 100 km tras o różnym stopniu trudności, a zatem będą zadowoleni zarówno początkujący, jak i zaawansowani sportowcy). Na Dolnym Śląsku znajduje się wiele tras – Stronie Śląskie/Bielice w masywie gór Bialskich, Duszniki, Andrzejówka, Góry Orlickie.
Okolice Zieleńca to również centrum sportów narciarskich, w tym licznych tras biegowych (np. Przełęcz Spalona, Velká Deštna, Šerlich, Zieleniec -„Przy kamieniu” oraz Jamrozowa Polana – Centrum Polskiego Biathlonu).
W Beskidzie Śląskim, w Wiśle – Kubalonce można biegać po 18 km całkowicie zmodernizowanych trasach narciarskich.
Mieszkańcy północnej i centralnej Polski nie muszą przemierzać całego kraju, aby w górach uprawiać ten sport, gdyż również na Mazurach są dostępne trasy biegowe. W urokliwym otoczeniu jezior można bowiem pokonywać kilometry na dwóch deskach (np. Zagroda Nibork − wieś Sorkwity koło Mrągowa).
Przeczytaj również: Gdzie jechać na narty w Polsce?
Jeśli wolicie bardziej kameralne klimaty, to odwołując się do popularnego niegdyś mema warto rzucić wszystko i wyjechać w Bieszczady, a konkretnie do Wetlina, gdzie pośród 20 km tras o różnym stopniu trudności, każdy znajdzie coś dla siebie. Najprostszy, a jednocześnie najpopularniejszy szlak to Trasa Zielona, biegnąca wzdłuż dawnego torowiska kolejki wąskotorowej.
Na koniec warto jeszcze wspomnieć o trasach w Krynicy-Zdrój – zarówno profesjonalnych u stóp góry Jaworzyna (trasy biegowe „u Leśników”), jak i spacerowych – te biegną ścieżkami i drogami leśnymi aż do Tylicza (łączne długość tras to 14 km).
Przywołane trasy to nie jedyne, jakie są dostępne na terenie naszego kraju, bowiem w Polsce nie brakuje takich miejsc.
A zatem jeżeli jeszcze nie próbowaliście tego sportu – to najwyższy czas się odważyć! A tych, którzy już pokochali narty biegowe nie musimy przekonywać 😉
Wszystkim życzymy bezpiecznej jazdy!
