Skitury… Z niecierpliwością czekacie na swój urlop, który spędzicie w górach? Uwielbiacie aktywności na świeżym powietrzu? Jesteście otwarci na nowe wyzwania i szukacie urozmaicenia? A zatem mamy dla Was świetny pomysł – skitouring. Na czym polega ta dyscyplina sportowa i jak należy się przygotować? W naszym dzisiejszym wpisie znajdziecie najważniejsze informacje na ten temat. Miłej lektury i może do zobaczenia wkrótce na skiturach (wymiennie będziemy używać tej spolszczonej nazwy).
Skitouring – zdobywanie gór na nartach
O skitouringu przypomniano sobie w zeszłym roku, kiedy to ze względu na ograniczenia pandemiczne wiele stoków i wyciągów było zamkniętych. Wówczas masowo zaczęły pojawiać się osoby na skiturach, które nie musiały przejmować się ograniczeniami, zamkniętymi trasami. Moda na ten rodzaju sportu nabrał rozpędu. Zapewne część osób, które spróbowały tej formy aktywnego wypoczynku, już nigdy go nie porzucą 😉
No dobrze, ale od początku – skitouring to po prostu chodzenie na specjalnych nartach po płaskim terenie, pod górę, jak i po zdobyciu wybranego szczytu zjazd w dół.
Narty do skitouringu są wielofunkcyjne. Zostały one wyposażone w specjalne wiązania narciarskie, dzięki którym można zarówno podchodzić pod górę, jak i zjeżdżać w dół. Ważne – należy mieć założone dedykowane dla tego sportu buty skitourowe oraz foki – są to pasy materiału zakładane na ślizg przy podchodzeniu. Przy podchodzeniu czy zjeżdżaniu pomocne są także kije z regulacją długości. W zwykłych butach narciarskich nie da się korzystać. W sumie to można powiedzieć, że to są takie trochę przerośnięte narty biegowe 😉
Rodzaje skitouringu
Skitouring ma różne oblicza, co ciekawe – występuje aż w 3 odmianach. Tradycyjna wersja to wcześniej opisane podchodzenie pod górę na nartach, a następnie po jej zdobyciu, zjazd w dół.
Jeśli taki wariant jest dla Was zbyt nudny i za prosty to warto spróbować freeride. To coś dla miłośników adrenaliny i sportów ekstremalnych, ponieważ jego główną idea jest znalezienie „dziewiczych”, trudno dostępnych stoków, z których można zjechać. Najlepiej, aby zjazd miał miejsce tam, gdzie śnieg jest głęboki i świeży. Do tej opcji warto jednak być dobrze przygotowanym – raz kondycyjnie, a dwa dobrze znając topografię terenu. Bo nic tak nie zepsuje jazdy, ale i zdrowia, jak zakopane w śniegu np. pastuchy, czy też inne formy ogrodzeń.
Trzeci rodzaj – skirunning to gratka dla osób w dobrej kondycji, wysportowanych, gdyż jego założeniem jest jak najszybsze wejście na wybrany szczyt i równie szybki zjazd w dół. W tym przypadku to trzeba mieć już kondycję jak dzwon!
Skitury – od czego zacząć?
Swoją przygodę ze skitouringiem warto rozpocząć od wypożyczenia sprzętu, gdyż dzięki temu będziecie mogli sprawdzić, czy faktycznie taka forma aktywności Wam odpowiada. Oczywiście łatwiej mają osoby, które wcześniej jeździły na nartach, gdyż będą już znały podstawy zjazdu czy hamowania, ale nawet jeśli nigdy nie mieliście nart na nogach to nic straconego! Niemniej warto poznać specyfikę tego sportu, zanim wyłożycie kasę na swój sprzęt (a ten niestety ze względu na panującą modę, do tanich nie należy…).
Koniecznie, tak jak w przypadku narciarstwa, ważna jest kondycja i przygotowanie do sezonu. Dlatego też jeśli wiecie, że za miesiąc czy dwa macie zaplanowany urlop w górach to warto odpowiednio wcześnie zacząć trenować: siłownia, spacery czy biegi pozytywnie wpłyną na Waszą tężyznę fizyczną. Ponadto przed samym spacerem skitourowym nie możecie zapomnieć o odpowiedniej rozgrzewce, gdyż w ten sposób zminimalizujecie ryzyko kontuzji.
Dla osób początkujących, które nie jeździły na nartach dobrym rozwiązaniem będzie godzina czy dwie z instruktorem, dzięki czemu będziecie mogli opanować techniki np. jazdy pługiem.
Skitury – jaki sprzęt wybrać?
Tak jak wspomnieliśmy, sprzęt skitourowy to spory wydatek. Ceny w ostatnich dwóch latach poszybowały mocno w górę. Nawet średniej jakości używany zestaw to wydatek zdecydowanie powyżej 1-2 tysięcy. Jak do tego dodamy odpowiedni strój (lekki, oddychający, ale jednocześnie trzymający ciepło), to już na dzień dobry widać, że początki z tą dyscypliną nie należą do tanich. No dobrze, ale dodajmy – oszczędzicie na wyciągach. A i tu dotykamy jednego małego problemu – czasami skitourowcy są przeganiani ze stoków…
Skitoury – dobre buty to podstawa
Zacznijmy od butów. Swoim wyglądem przypominają one buty narciarskie, ale mają inne funkcje. Przede wszystkim przed zakupem butów musimy wiedzieć, jaki rodzaj skitouring’u chcemy uprawiać, gdyż ich budowa jest dostosowana do potrzeb konkretnej dyscypliny. Dla wszystkich rodzajów butów skitouringowych obowiązuje jedna zasada: buty muszą być dobrze dopasowane, powinniśmy prawie nie zauważać ich obecności na nodze. Buty nie mogą nas uwierać, zbyt duży but może obcierać stopę i będzie źle się trzymał w trakcie podchodzenia czy też zjazdu, natomiast zbyt mały może spowodować ucisk i szybsze marznięcie stóp. Buty powinny niejako z nami „chodzić”, a zatem górna część w trakcie podchodzenia powinna swobodnie się ruszać w przód i tył – służy do tego odpowiednia regulacja.
Jeżeli tylko nabierzecie pewności, że chcecie uprawiać ten sport, to koniecznie zacznijcie od inwestycji w dobre, własne buty.
Jakie narty sprawdzą się do skitouringu?
Kolejna kwestia to wybór właściwych nart, dostosowanych do rodzaju skitouringu. W przeciwieństwie do nart zjazdowych narty skitouringowe są lżejsze i bardziej miękkie. Szerokość takiej narty wynosi pod butem około 70-85 mm, a w najszerszym miejscu osiąga 110-115 mm.
Jedynie narty do freeride’u, ze względu na wymagające warunki, są jeszcze szersze i cięższe. Mają także bardziej wytrzymałe wiązania – pancerne oraz są wyposażone w rocker – podgięcie czubków, dzięki któremu można swobodnie się przemieszczać po świeżym śniegu, nie zakopując się w nim.
Narty skirunningowe są niezwykle lekkie, mają duży promień skrętu, dlatego są polecane zaawansowanym narciarzom, którzy doskonale opanowali technikę zjazdu.
Wiązania narciarskie – skitourowe
Elementem łączącym narty i buty są wiązania. Na rynku są dostępne specjalne wiązania skitourowe, umożliwiają one podchodzenie w górę stoku, dzięki wolnej pięcie. Należy jedynie wpiąć but w przód wiązania, a niezablokowany tył sprawia, że pięta jest luźna. Tylną część wiązania zapinamy wyłącznie do zjazdu. Wyróżnia się dwa rodzaje wiązań: klasyczne – szynowe oraz TLT znane też jako wiązania „kłowe” lub pinowe, te drugie są znacznie lżejsze.
Foki skitourowe
Skitouring nie byłby możliwy gdyby nie foki, bo same narty, wiązania i wygodne buty w rzeczywistości ułatwiają zjeżdżanie, natomiast aby wspinać się po stokach jak kozica, musicie mieć założone foki. Są to kawałki materiału (moheru lub nylonu), z włosiem układającym się w jedną stronę, który umieszcza się na spodzie narty. Jak łatwo można się domyślić na podstawie nazwy, dawniej faktycznie wykorzystywano do tego sierść zwierzęcia, obecnie jest to tworzywo syntetyczne.
Foki zapobiegają ślizganiu się nart, dlatego bez trudu można zdobywać nawet bardzo strome szczyty. Jedynie przed zjazdem w dół musimy pamiętać, aby je odpiąć 😉
Kijki i kask, gogle na skitoury – czy są potrzebne?
Aby Wasz zestaw był kompletny musicie się także zaopatrzyć w specjalne kijki z regulacją długości, kask, chroniący głowę w razie upadku oraz gogle. W sumie, to można by rzec, że tu jest prawie tak samo jak nartach (no może te regulowane kijki nie do końca pasują).
Jak się ubrać na skitoury i co ze sobą zabrać?
Jeśli wcześniej jeździliście na nartach i macie kombinezon to spokojnie możecie go założyć także na spacer skitourowy. Istotne jest jedynie, aby Wasz strój narciarski był wygodny, ciepły, chronił Was przed wiatrem, wilgocią i mrozem. Dobrze jest mieć ze sobą niewielki sportowy plecak, w którym będziecie mieli termos z ciepłą herbatą/kawą oraz drobną przekąską, gdybyście zgłodnieli.
Przeczytaj również: Co zabrać na narty?
Obowiązkowo należy także zabrać ze sobą telefon komórkowy (najlepiej z wpisanym do niego numerem awaryjnym do pogotowia górskiego), abyście w razie konieczności mogli wezwać pomoc.
Gdzie można uprawiać skitouring?
W Polsce znajduje się wiele dedykowanych tras skitourowych, które różnią się od siebie stopniem trudności. Zanim wybierzecie konkretną trasę koniecznie zorientujcie się, poczytajcie opinie na jej temat, tak aby dostosować ją do swoich umiejętności, w żadnym razie nie należy porywać się z motyką na słońce. Lepiej zacząć od tych łatwiejszych i stopniowo podnosić sobie poprzeczkę. Miłośnicy skitouringu chętnie wybierają trasy znajdujące się w: Tatarach, w pobliżu Masywu Śnieżnika w Sudetach czy Małe Jasło w Bieszczadach.
Warto zdawać sobie sprawę, iż w przypadku niektórych podejść istnieje ryzyko wystąpienia lawin, dlatego koniecznie przed wyprawą należy zapoznać się z aktualną sytuacją meteorologiczną.
Część osób specjalnie szuka szlaków, które są mniej uczęszczane przez turystów i innych narciarzy, dzięki czemu w ciszy mogą rozkoszować się bliskością natury. Zawsze jednak należy zwrócić uwagę, aby poruszać się po wyznaczonych szlakach, tak by nie naruszać chronionych miejsc przyrody, czy też omijać miejsca niebezpieczne.
No i zawsze możecie wybrać się na tradycyjne stoki 😉
Skitouring to ciekawa alternatywa dla tradycyjnego narciarstwa zjazdowego czy nart biegowych, łącząca ze sobą obie te dyscypliny. Sport ten umożliwia doskonalenie własnych umiejętności oraz gwarantuje wiele satysfakcji po zdobyciu kolejnych szczytów. Dodatkowo w czasie kiedy wiele osób chce omijać szerokim łukiem zatłoczone wyciągi, to ta forma narciarstwa jest w tym przypadku idealna.
Czyli co? Do zobaczenia na skitourach!
